Krótkowzroczność (myopia) to coraz bardziej powszechna wada refrakcji, która wiąże się z nieprawidłowym skupieniem światła w oku. Zamiast padać na siatkówkę, wiązki światła skupiają się przed nią, co skutkuje zaburzeniem widzenia w dali wzrokowej. Krótkowzroczność jest jednym z najczęstszych problemów ze wzrokiem na świecie, a jej częstotliwość wzrasta w szybkim tempie. Szacuje się, że obecnie na całym świecie dotyczy ona około 30-40% populacji, z tendencją wzrostu, zwłaszcza w krajach o rozwiniętych systemach edukacyjnych i technologicznych (Holden et al., 2016).
Główne czynniki odpowiedzialne za rozwój krótkowzroczności dzielą się na genetyczne oraz środowiskowe. Wśród czynników genetycznych wyróżnia się dziedziczenie predyspozycji do tej wady wzroku. Z kolei czynniki środowiskowe odgrywają znaczącą rolę w kształtowaniu się wady refrakcji. Do takich czynników należy przede wszystkim styl życia i rodzaj wykonywanej pracy, w tym intensywne korzystanie z urządzeń elektronicznych, takich jak telewizory, komputery, tablety i smartfony. Szczególnie w ostatnich latach, po pandemii COVID-19, obserwuje się znaczący wzrost przypadków krótkowzroczności wśród dzieci i młodzieży. Zdalne nauczanie oraz większy czas spędzany w zamkniętych pomieszczeniach przy komputerze spowodowały, że dzieci miały mniej okazji do spędzania czasu na świeżym powietrzu, co jest kluczowe w zapobieganiu pogłębianiu się wady wzroku (Zhang et al., 2019).
Zjawisko to uznawane jest już za epidemię krótkowzroczności, co ma swoje konsekwencje nie tylko zdrowotne, ale również społeczne i ekonomiczne. Przewiduje się, że do 2050 roku połowa ludzkiej populacji na świecie może mieć jakąś formę krótkowzroczności, a w niektórych krajach azjatyckich, jak Chiny czy Korea Południowa, odsetek ten już teraz sięga 80-90% (Morgan & Rose, 2019). Warto zaznaczyć, że progresja krótkowzroczności, szczególnie w przypadku dzieci i młodzieży, może prowadzić do poważniejszych problemów ze wzrokiem w dorosłym życiu, takich jak zwiększone ryzyko wystąpienia innych schorzeń oczu, w tym jaskry, zaćmy czy zwyrodnienia plamki żółtej.
Choć krótkowzroczność jest wadą refrakcji, która z reguły nie cofa się samoistnie, to istnieje szereg strategii i metod, które pozwalają na spowolnienie jej rozwoju. W ostatnich latach trwają intensywne badania nad różnymi interwencjami, które mogłyby pomóc w kontrolowaniu postępu tej wady wzroku, szczególnie wśród młodszych osób, gdzie jej postęp jest najszybszy.