Krótkowzroczność (myopia) to wada refrakcji, której postęp można kontrolować przy pomocy różnych metod, w tym soczewek okularowych, soczewek kontaktowych, terapii farmakologicznych, terapii wzrokowej i zmian nawyków życiowych. W ciągu ostatnich kilku lat na rynku pojawiły się innowacyjne rozwiązania, które pozwalają na spowolnienie progresji krótkowzroczności, szczególnie u dzieci i młodzieży, w których wada ta ma tendencję do szybszego pogłębiania się.
1. Soczewki okularowe spowalniające progresję krótkowzroczności
Soczewki okularowe,np. MiYOSMART, Stellest to innowacyjne rozwiązania w zakresie kontroli dla osób z krótkowzrocznością. Obie te technologie wykorzystują specjalne układy optyczne, które wpływają na sposób, w jaki światło dociera do siatkówki, co może pomóc spowolnić wzrost gałki ocznej, a tym samym zmniejszyć progresję wady. Soczewki MiYOSMART wykorzystują technologię D.I.M.S. (Defocus Incorporated Multiple Segments), która działa na zasadzie tworzenia peryferyjnego rozogniskowania, co wpływa na kontrolowanie tempa wydłużania gałki ocznej, odpowiadającego za postęp krótkowzroczności (Walline et al., 2020).
2. MiSight – soczewki kontaktowe do kontroli krótkowzroczności
MiSight to innowacyjne soczewki kontaktowe zaprojektowane specjalnie w celu spowolnienia progresji krótkowzroczności u dzieci. Produkowane przez firmę CooperVision, MiSight wykorzystują unikalną technologię, która łączy właściwości soczewek kontaktowych z działaniem, które zmienia sposób, w jaki światło dociera do siatkówki. MiSight to soczewki których główną funkcją jest kontrolowanie progresji krótkowzroczności. MiSight zawiera strefy rozogniskowania krótkowzrocznego, które zmieniają sposób, w jaki obraz jest przenoszony na peryferyjną część siatkówki. Dzięki tej technologii, soczewki te hamują wydłużanie gałki ocznej, co jest główną przyczyną pogłębiania się krótkowzroczności. Badania kliniczne wykazały, że noszenie soczewek MiSight przez dzieci przez okres 3 lat może spowolnić progresję krótkowzroczności średnio o 59% w porównaniu do noszenia tradycyjnych soczewek kontaktowych (Walline et al., 2019). Dodatkowo, MiSight są bezpieczne i komfortowe, co czyni je skutecznym rozwiązaniem w długoterminowej kontroli tej wady wzroku.
Zalety soczewek MiSight:
3. Miękkie soczewki kontaktowe multifokalne
Soczewki kontaktowe multifokalne to rodzaj soczewek, które zawierają kilka stref o różnej mocy optycznej, umożliwiając poprawę widzenia na różnych odległościach. Chociaż tradycyjnie były one stosowane w leczeniu presbiopii (starczowzroczności), współczesne soczewki multifokalne są również wykorzystywane do kontroli progresji krótkowzroczności, szczególnie u dzieci i młodzieży. Soczewki multifokalne do kontroli krótkowzroczności działają poprzez wpływ na sposób, w jaki światło skupia się na siatkówce. Posiadają one różne strefy optyczne, z których każda odpowiada za inne widzenie na różnych odległościach. Soczewki multifokalne, takie jak Acuvue Oasys for Presbyopia (producent: Johnson & Johnson), Air Optix for Presbyopia (producent: Alcon), czy PureVision Multi-Focal (producent: Bausch + Lomb), zostały zaprojektowane z myślą o osobach, które potrzebują korekcji wzroku do widzenia w różnych odległościach, a także w kontekście kontroli postępu krótkowzroczności.
4. Sztywne soczewki kontaktowe ortokeratologiczne
Ortokeratologia (OrtoK) jest metodą, w której stosuje się specjalne sztywne soczewki kontaktowe, które zmieniają kształt rogówki poprzez ucisk na jej powierzchnię. Celem jest poprawienie widzenia i spowolnienie progresji krótkowzroczności, ponieważ zmiana krzywizny rogówki wpływa na zmniejszenie mocy łamiącej oka i zapobiega dalszemu wydłużaniu gałki ocznej. Ta metoda jest szczególnie popularna wśród dzieci, ponieważ daje możliwość poprawy widzenia w ciągu dnia bez potrzeby noszenia soczewek lub okularów (Koh et al., 2021). Sztywne soczewki ortokeratologiczne są bezpieczne, skuteczne, a także odwracalne – po zdjęciu soczewek rogówka powraca do swojego naturalnego kształtu.
5. Stosowanie atropiny 0.1%
Atropina to substancja stosowana w leczeniu krótkowzroczności, która zmniejsza napięcie akomodacyjne w oku. Jest to szczególnie przydatne w przypadku dzieci, które spędzają długie godziny przy pracy w bliskich odległościach (np. korzystanie z telefonów, komputerów). Atropina w stężeniu 0.1% wykazała skuteczność w spowalnianiu progresji krótkowzroczności bez powodowania silnych efektów ubocznych, jak to ma miejsce w przypadku wyższych stężeń. Badania pokazują, że stosowanie atropiny może zmniejszyć tempo pogłębiania się krótkowzroczności nawet o 50% (Chia et al., 2012).
6. Zmiana nawyków – więcej czasu na świeżym powietrzu
Nawyk spędzania większej ilości czasu na świeżym powietrzu jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania rozwojowi krótkowzroczności, szczególnie wśród dzieci. Badania pokazują, że dzieci, które spędzają co najmniej 2-3 godziny dziennie na zewnątrz, mają mniejsze ryzyko rozwoju krótkowzroczności niż dzieci, które większość czasu spędzają w zamkniętych pomieszczeniach (Zhang et al., 2019). Ekspozycja na naturalne światło oraz aktywność fizyczna są kluczowe w zapobieganiu wydłużaniu gałki ocznej.
6. Terapia widzenia
Terapia widzenia, w tym ćwiczenia usprawniające akomodację oka, może pomóc w zmniejszeniu napięcia w mięśniach rzęskowych. W przypadku dzieci i osób młodszych, które spędzają dużo czasu na pracy przy bliskich odległościach, terapia ta może być użyteczna w poprawie zdolności oka do dostosowywania się do zmieniających się odległości obiektów. Ćwiczenia te mogą obejmować m.in. koncentrację na obiektach w różnych odległościach, co poprawia akomodację i zmniejsza ryzyko pogłębiania wady wzroku (Scheiman, M., & Rouse, M. W., 2006).